Lần đầu tiên: Robot hình người học tiến sĩ chính quy ngành nghệ thuật biểu diễn

Tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới 2025 vừa diễn ra ở Thượng Hải, Đại học Khoa học và Công nghệ Thượng Hải (USTS) công bố “Học Bá 01” – robot hình người thông minh do chính trường phát triển – đã được nhận vào Học viện Sân khấu Thượng Hải với tư cách nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành kịch, điện ảnh và truyền hình. Đây là lần đầu tiên một robot ở Trung Quốc được theo học chương trình tiến sĩ chính quy trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn.

Theo ban nghiên cứu, “Học Bá 01” không chỉ là một cỗ máy tự động mà là “đại diện AI có thân xác vật lý”, được thiết kế để tương tác, biểu đạt cảm xúc và cử chỉ giống con người. Công nghệ AI tạo sinh tích hợp cho phép robot tạo ra nội dung mới dưới dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh và video dựa trên dữ liệu đã học, yếu tố then chốt để phát triển kỹ năng diễn xuất.

Giáo sư Li Qingdu, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết dự án khởi động từ năm 2021 sau khi USTS và Học viện Sân khấu Thượng Hải ký thỏa thuận hợp tác chiến lược. “Mục tiêu là biến robot thành một nghệ sĩ có thể biểu diễn tự nhiên, chạm đến cảm xúc khán giả, đồng thời hỗ trợ con người trong nhiều bối cảnh tương tác”, ông nói.

"Học Bá 01" là robot hình người đầu tiên tham gia học tiến sĩ chính quy. Ảnh minh họa

Phần chế tạo của “Học Bá 01” do công ty công nghệ Shanghai DroidUp đảm nhận, trong khi ngoại hình và phong cách được thiết kế bởi Tiến sĩ Yang Qingqing, chuyên gia mỹ thuật sân khấu. Robot nổi bật với trọng lượng nhẹ, độ bền cao, kết hợp hệ thống điều khiển chuyển động tinh vi giúp mô phỏng cử chỉ, ánh mắt và biểu cảm như người thật.

Theo Tiến sĩ Yang, việc đào tạo robot nghệ sĩ đòi hỏi không chỉ công nghệ robot tiên tiến mà còn sự am hiểu sâu về nghệ thuật biểu diễn. Bà kỳ vọng robot không chỉ cử động mượt mà mà còn phải ‘diễn’ được, truyền tải cảm xúc qua từng hành động, lời thoại, và tương tác với bạn diễn.

Trong 4 năm học, “Học Bá 01” sẽ trải qua các mô-đun đào tạo gồm nền tảng công nghệ, nghệ thuật, hệ thống và nhiệm vụ chuyên sâu. Nội dung bao gồm mô hình hóa nhận thức, kiểm soát biểu đạt, kỹ thuật diễn xuất, đóng vai trên sân khấu, cùng các hoạt động nghiên cứu và biểu diễn để bảo vệ luận án. Robot cũng sẽ tham gia học lý thuyết và thực hành chung với các nghiên cứu sinh khác.

Theo giáo sư Li, thử thách lớn nhất không chỉ nằm ở việc lập trình chuyển động hay giọng nói, mà còn ở khả năng khiến khán giả “tin” vào nhân vật mà robot thủ vai. Ông kỳ vọng sự kết hợp giữa kỹ thuật và nghệ thuật sẽ tạo ra đột phá trong tương tác người–máy, đưa robot trở thành bạn diễn đáng tin cậy.