Con vờ, hay còn gọi là con vờ vờ, con vật vờ, là một loài côn trùng sống ở lớp đất thịt dưới đáy sông Hồng. Điểm đặc biệt khiến con vờ trở thành hiện tượng hiếm có trong giới ẩm thực là vòng đời ngắn ngủi của nó. Mỗi cá thể chỉ trải qua hai lần lột xác trong vòng một tiếng đồng hồ. Quá trình sinh trưởng diễn ra vào sáng sớm, khi ấu trùng dưới đáy sông ngoi lên mặt nước, lột xác lần thứ nhất để trở thành con vờ, bay lơ lửng trong không trung khoảng 15 phút, rồi tiếp tục lột xác lần thứ hai trước khi sinh sản và kết thúc vòng đời.

Loài côn trùng này chỉ xuất hiện theo chu kỳ nhất định, chủ yếu từ tháng 2 đến tháng 4 âm lịch. Người dân ven sông Hồng cho biết, con vờ thường xuất hiện vào những ngày thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là sau những cơn mưa bất chợt trong thời tiết nóng ẩm.

Việc khai thác con vờ không hề đơn giản bởi thời gian chúng xuất hiện rất ngắn, chỉ khoảng 10 – 15 phút mỗi lần. Người dân ven sông phải thức dậy từ sáng sớm, quan sát mực nước và diễn biến thời tiết để xác định chính xác thời điểm con vờ nổi lên. Những ai có kinh nghiệm sẽ sử dụng thuyền nhỏ cùng vợt lớn hoặc phễu lưới để thu hoạch nhanh chóng trước khi chúng biến mất.

Với số lượng ít ỏi và thời gian thu hoạch ngắn ngủi, con vờ nhanh chóng trở thành đặc sản hiếm có, đẩy giá thành lên cao. Đầu mùa, giá con vờ dao động từ 280.000 – 350.000 đồng/kg, nhưng vào cuối mùa, khi số lượng giảm mạnh, giá có thể lên đến hơn 500.000 đồng/kg. Dù vậy, nhiều thực khách sành ăn vẫn sẵn sàng bỏ tiền để được thưởng thức món ăn độc đáo này.

Món ăn 'có một không hai' ở sông Hồng, giá nửa triệu vẫn cháy hàng
Con vờ có hương vị thơm ngon, được ví ngon hơn cả tôm. Ảnh minh họa

Tuy là loài côn trùng, nhưng con vờ lại được đánh giá cao về hương vị, thậm chí có người còn nhận xét rằng chúng ngon hơn cả tôm. Sau khi đánh bắt, con vờ được đem đi đãi ngay trên sông để loại bỏ lớp xác mềm còn sót lại. Khi sơ chế, người ta chỉ cần rửa sạch nhẹ nhàng rồi để ráo nước, sẵn sàng chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.

Một trong những món phổ biến nhất từ con vờ là vờ rang lá chanh, được nhiều người yêu thích bởi hương vị béo ngậy, thơm lừng. Chỉ cần chút mỡ lợn, lá chanh thái nhỏ, xào nhanh trên lửa lớn là đã có ngay món nhậu khoái khẩu. Ngoài ra, con vờ còn được chế biến thành nộm vờ, chả vờ, lẩu vờ riêu cua, vờ nấu cá ngạnh, vờ xào rau muống hay thậm chí là vờ xào xúc phồng tôm – tất cả đều mang lại hương vị độc đáo, khó tìm.

Chị Thanh Mai, chủ một quán nhậu nổi tiếng ở quận Hoàng Mai (Hà Nội), cho biết khách hàng của chị rất chuộng món vờ rang lá chanh. “Thực khách đến đây đa phần đều tò mò và muốn thử hương vị lạ của con vờ. Nhiều người sau khi ăn còn nhận xét rằng món này ngon không kém gì tôm hùm,” chị chia sẻ.

Dù là đặc sản hấp dẫn, nhưng con vờ không phải là thực phẩm phù hợp với tất cả mọi người. Giống như một số loài côn trùng khác, con vờ có thể gây dị ứng hoặc ngộ độc ở những người có cơ địa nhạy cảm. Các chuyên gia khuyến cáo những ai chưa từng ăn côn trùng hoặc có tiền sử dị ứng với hải sản nên thử một lượng nhỏ trước khi ăn nhiều hơn.

Ngoài ra, do con vờ có thời gian sống ngắn và dễ phân hủy sau khi chết, việc bảo quản cũng là một thách thức. Một số người sành ăn thường mua số lượng lớn, sơ chế sạch và trữ đông để dùng dần mà không làm mất đi hương vị đặc trưng.